ABŞ Prezidenti Donald Trampın 180-dən çox ölkəyə qarşı tətbiq etdiyi yeni idxal tarifləri beynəlxalq aləmdə güclü narahatlıq yaradıb. Avropa İttifaqı və Çin bu qərarı dünya iqtisadiyyatı üçün təhlükəli hesab edib, Böyük Britaniya isə mümkün iqtisadi çöküş barədə xəbərdarlıq verib.

Avropa İttifaqının Reaksiyası

Avropa Komissiyasının rəhbəri Ursula fon der Lyayen Trampın addımını qlobal iqtisadi stabilliyə ciddi zərbə kimi qiymətləndirib. Onun sözlərinə görə, əgər Vaşinqtonla aparılan danışıqlar nəticəsiz qalarsa, Aİ cavab tədbirlərinə əl atacaq.

Antoniu Koşta isə bildirir ki, bu tariflər yalnız ABŞ-a deyil, həm də Avropaya və dünyaya ziyan vuracaq. Müdafiə üzrə Avropa komissarı Andryus Kubilyus Aİ-nin dialoqa sadiq olduğunu vurğulayıb, lakin Trampın siyasətinin transatlantik münasibətlərə mənfi təsir göstərə biləcəyini qeyd edib.

Kaya Kallas isə çıxışında xəbərdarlıq edib ki, "ticarət müharibələrinin qalibi olmur" və Aİ-nin idxal asılılığını azaltmalı olduğunu bildirib.

Qərbi Avropanın Mərkəzi Ölkələri

Fransa Baş naziri Fransua Bayru tarifləri “qlobal iqtisadi fəlakət” kimi dəyərləndirib və ABŞ-ın öz müttəfiqlərinə qarşı çıxdığını qeyd edib. Prezident Emmanuel Makron isə bu səbəbdən zərər görəcək sektorların nümayəndələri ilə təcili görüş keçirməyi planlaşdırır.

Almaniyanın iqtisadiyyat naziri Robert Habek isə Avropanın bu məsələyə birlikdə cavab verməsinin vacibliyini bildirib və ümidini danışıqlara bağlayıb.

İtaliya rəhbəri Corciya Meloni, tariflərin Qərbi zəiflədə biləcəyini və Avropa ilə ABŞ arasında ticarət münaqişəsinin qarşısını almaq üçün maksimum səylərin göstəriləcəyini söyləyib.

Skandinaviya və Baltik Reaksiyaları

İsveçin baş naziri Ulf Kristersson ticarət maneələrinin artmasının arzuolunmaz olduğunu deyib. Onun fikrincə, bazar iqtisadiyyatı və azad rəqabət Qərbin müvəffəqiyyətinin əsasını təşkil edir.

İrlandiya hökumət başçısı Maykl Martin yeni tarifləri zərərli adlandıraraq, ABŞ-la danışıqlara başlamaq üçün Aİ ilə birgə çalışacağını deyib. Finlandiya rəhbəri Petteri Orpo da narahatlıq ifadə edib və azad ticarətin vacibliyini vurğulayıb.

Şərqi Avropa və Baltikyanı ölkələr

Polşa Baş naziri Donald Tusk qısa, lakin mənalı bəyanatla çıxış edib: “Həqiqi dostluq tərəfdaşlıqdır, tərəfdaşlıq isə qarşılıqlı hörmət tələb edir.”

Macarıstanın xarici işlər naziri Peter Siyyarto isə məsuliyyəti Brüsselə yükləyib. O, avropalı liderlərin ideologiyanı iqtisadi maraqlardan üstün tutduğunu bildirib.

Digər Avropa Dövlətləri

İspaniya rəhbəri Pedro Sançes ölkəsinin maraqlarını müdafiə edəcəyini deyib. Danimarkanın xarici işlər naziri Lars Rasmussen isə qlobal ticarətin inkişafı ilə kasıblığın və uşaq ölümünün azaldığını qeyd edərək, müharibə deyil, əməkdaşlıq çağırışı edib.

Böyük Britaniya və Avstraliya

Böyük Britaniyanın Baş naziri Kir Starmer öz ölkəsinin bu tariflərə “sakit və dəqiq” cavab verəcəyini bildirib. Avstraliya hökumət başçısı Entoni Albanizi isə qərarı “məntiqsiz” və “dost münasibətinə zidd” adlandırıb.

Asiya və Okeaniya

Çinin Ticarət Nazirliyi ABŞ-ı bu qərarı ləğv etməyə çağırıb və əks tədbirlərlə hədələyib. Yaponiya Baş naziri Şigeru İşiba ABŞ-dakı sərmayələrə diqqət çəkərək bu addımın faydalı olmadığını vurğulayıb.

Yeni Zelandiya ticarət naziri Todd Makklay azad ticarətin ölkəsinin maraqlarına uyğun olduğunu qeyd edib.

Latın Amerikası və Kanada

Braziliya Xarici İşlər Nazirliyi qərarı təəssüf hissi ilə qarşılayıb və Ümumdünya Ticarət Təşkilatına müraciət imkanlarını araşdırdıqlarını açıqlayıb. Kanada Baş naziri Mark Karni isə cavab tədbirlərini qaçılmaz hesab edib.

Trampın Tarif Qərarı və Təsirləri

Tramp tərəfindən imzalanan sərəncama əsasən:

- 180-dən çox ölkəyə qarşı idxal vergiləri tətbiq olunacaq

- Tariflər 10%-dən 48%-ə qədər dəyişəcək

- Çin (34%), Aİ (20%), Hindistan (26%), Birləşmiş Krallıq (10%) daha yüksək tariflərə məruz qalacaq

- Azərbaycan üçün isə 10%-lik baza tarif qüvvədə olacaq

- Rusiya, Kuba və Şimali Koreya bu qərardan kənarda qalıb

Bundan əlavə, Tramp ölkədə ticarət balansı böhranı səbəbilə fövqəladə vəziyyət elan edib. Bu ona iqtisadi siyasətdə daha geniş səlahiyyətlər verir.

Hətta Antarktida yaxınlığında yerləşən insan yaşamayan adalar da bu tariflərə daxil edilib — bu qərarın miqyası və təsir dairəsi geniş müzakirələrə səbəb olub. https://daylinews-az.com/?p=5730